Η ΠΑΦΟΣ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΝΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΕΡΑ

To «15ο Pafos Aphrodite Festival» παρουσιάζει φέτος «Το ελιξίριο του έρωτα»

Του Μιχάλη Χριστοδούλου

Η πλοκή της όπερας «Το ελιξίριο του έρωτα» διαδραματίζεται σε ένα μικρό χωριό στην Ιταλία του 1836

Η πόλη της Πάφου κατάφερε στα 15 χρόνια παρουσίας του «Pafos Aphrodite Festival» να καλλιεργήσει στην Κύπρο την κουλτούρα της όπερας, μία μορφή τέχνης άγνωστη για εμάς εδώ στο νησί. Η παρουσία σπουδαίων παραστάσεων όπερας κάθε χρόνο στο Μεσαιωνικό Κάστρο της πόλης έβαλε την Πάφο στον χάρτη των μεγάλων πολιτιστικών δρώμενων όχι μόνο της Κύπρου αλλά και της Ευρώπης.

Το «Pafos Aphrodite Festival» που έγινε πλέον θεσμός μας προσφέρει τη μοναδική ευκαιρία, εδώ και 15 χρόνια, κάθε Σεπτέμβριο να ερχόμαστε σε επαφή με την τέχνη της όπερας αλλά και υψηλού επιπέδου οπερετικά έργα κορυφαίων δημιουργών από παγκοσμίου φήμης σχήματα του εξωτερικού. Στα 15 χρόνια παρουσίας του φεστιβάλ πέρασαν από την Πάφο πολύ γνωστά έργα όπερας όπως η «Άιντα» του Βέρντι το 1999, η «Κάρμεν» του Μπιζέ το 2000, η «Τόσκα» του Πουτσίνι, η «Τραβιάτα» του Βέρντι το 2005 και η «Μαντάμα Μπατερφλάι» του Πουτσίνι το 2008 μαζί με άλλες αξιόλογες διεθνούς φήμης παραστάσεις. Το φετινό φεστιβάλ παρουσιάζει αρκετές ιδιαιτερότητες με κυριότερη τη συμπλήρωση των 15 χρόνων δράσης και παρουσίας του στα πολιτιστικά δρώμενα της Κύπρου.

Παράλληλα, για πρώτη φορά, παρουσιάζεται στη σκηνή του Μεσαιωνικού Κάστρου Πάφου μία κωμική όπερα, «Το ελιξίριο του έρωτα» η οποία σύμφωνα με τους διοργανωτές έχει παρουσιάσει το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα ενδιαφέρον του κοινού. Μάλιστα, ένεκα της δυσχερούς οικονομικής κατάστασης της χώρας το «Pafos Aphrodite Festival» αποφάσισε να μειώσει κατά δέκα ευρώ το εισιτήριο των παραστάσεων με τις τιμές του να κυμαίνονται στα 25, 40, 50 και 70 ευρώ. Ταυτόχρονα, όμως, το φεστιβάλ την Πέμπτη 5 Σεπτεμβρίου, ημέρα της τελικής πρόβας της όπερας θα δώσει την ευκαιρία σε άνεργους συμπολίτες μας, με την επίδειξη της κάρτας ανεργίας τους, να παρακολουθήσουν εντελώς δωρεάν την παράσταση. Μια πολύ σημαντική καινοτομία του φετινού «Pafos Aphrodite Festival» είναι και η συμμετοχή στην παράσταση της Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου.

Σάββας Βέργας: «Στόχος μία αμιγώς κυπριακή παραγωγή όπερας στο μέλλον»

Μιλώντας στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου την περασμένη Τρίτη, ο Πρόεδρος του Δ.Σ. της Εταιρείας, δήμαρχος Πάφου κ. Σάββας Βέργας ανέφερε ότι το φετινό «15ο Pafos Aphrodite Festiva» ενσαρκώνει ένα ιδιαίτερο χαρακτήρα που προσδιορίζεται από σημαντικά γεγονότα, αφού διοργανώνεται στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2017, γεγονός που ο θεσμός του «Pafos Aphrodite Festival» διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο για τη μεγάλη επιτυχία της πόλης και επαρχίας Πάφου, αφού μέσα από την πορεία του ως θεσμού διεθνούς εμβέλειας, αναδεικνύει τις δυνατότητες της Πάφου στο ευρωπαϊκό πολιτιστικό γίγνεσθαι, τις προοπτικές και τους προσανατολισμούς της Κύπρου στον ευρωπαϊκό πολιτιστικό χάρτη.

Σημαντικό καινοτόμο στοιχείο για τη φετινή διοργάνωση, ανέφερε ο κ. Βέργας, αποτελεί και η επιλογή του έργου, αφού για πρώτη φορά παρουσιάζεται στη σκηνή του Pafos Aphrodite Festival κωμική όπερα. Ο κ. Βέργας σημείωσε επίσης πως: «Το γεγονός ότι η Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου συμμετέχει στη φετινή διοργάνωση σε μια συμπαραγωγή του «Pafos Aphrodite Festival» και του λυρικού οργανισμού Opera Futura από τη Βερόνα, ανταποκρίνεται στους στόχους μας για προώθηση και συμμετοχή Κύπριων καλλιτεχνών, ενώ παράλληλα σηματοδοτεί την έναρξη των προσπαθειών μας για την υλοποίηση του μεγάλου οράματος και του ιδρυτικού στόχου της Εταιρείας, που είναι η διοργάνωση στο εγγύς μέλλον μιας αμιγώς κυπριακής παραγωγής».

Σύμφωνα, λοιπόν, με τους ανθρώπους του «Pafos Aphrodite Festival» βρίσκεται στα σκαριά ο σχεδιασμός για ένα τέτοιο εγχείρημα και σε πρώτη φάση γίνεται προσπάθεια δημιουργίας χορωδίας η οποία θα αποτελείται από Κύπριους καλλιτέχνες όπερας. Γενικότερα, όμως, η σκέψη αυτή για τη δημιουργία μιας κυπριακής παραγωγής όπερα βρίσκεται σε αρχικά στάδια όμως ήδη γίνονται προσεγγίσεις με διαφόρους πολιτιστικούς φορείς και όχι μόνο της χώρας μας.

Η δημοφιλής όπερα του συνθέτη Gaetano Donizetti, «Το ελιξίριο του έρωτα» και η έμπειρη καταξιωμένη καλλιτεχνική ομάδα της Opera Futura Βερόνα και της Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου αποτελούν το εχέγγυο της επιτυχίας του φετινού φεστιβάλ, αναφέρουν οι διοργανωτές του φεστιβάλ. Σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός σύμβουλος του έργου είναι ο Paolo Panizza και διευθυντής ορχήστρας ο Matteo Salvemini. Στην ομάδα των ερμηνευτών περιλαμβάνονται καταξιωμένοι σολίστες όπως είναι οι τενόροι Alessandro Luciano και Paolo Fanale, oι σοπράνο Stefania Bonfadelli και Paola Santucci, ο μπάσος Marco Bussi και ο βαρύτονος Alessio Potestio. Στην ομάδα των συντελεστών συμμετέχουν επίσης και οι συμπατριώτες μας καλλιτέχνες, Άλεξ Μοσκοφιάν (βαρύτονος) και Στέλλα Γεωργίου (σοπράνο).

Παρόντες στη συνέντευξη ήταν επίσης ο υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού κ. Κυριάκος Κενεβέζος, ο πρόεδρος του ΚΟΤ κ. Αλέκος Ορουντιώτης, ο Πρέσβης της Ιταλίας στην Κύπρο κ. Guido Cerboni, η γενική διευθύντρια του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και πρόεδρος του Δ.Σ. του Ιδρύματος της Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου κ. Ολυμπία Στυλιανού και εκπρόσωποι των χορηγών και υποστηρικτών του Φεστιβάλ.

Λαμβάνοντας τον λόγο με τη σειρά του, ο υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού κ. Κυριάκος Κενεβέζος δήλωσε: «Στην πάροδο των τελευταίων 15 χρόνων η εταιρεία «Pafos Aphrodite Festival» συνέβαλε τα μέγιστα στην ενδυνάμωση του πολιτιστικού τουρισμού στο νησί μας και στη διαμόρφωση ενός κοινού με υψηλά κριτήρια αισθητικής απόλαυσης και εκτίμησης. Πρέπει να τονιστεί ότι η συνεργασία της εταιρείας με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού υπήρξε πάντοτε γόνιμη και παραγωγική σε όλα τα επίπεδα. Υπάρχουν βέβαια πάντοτε τα περιθώρια να ενισχυθεί περαιτέρω η προστιθέμενη αξία του θεσμού με την ενεργότερη εμπλοκή του κυπριακού καλλιτεχνικού δυναμικού έτσι που κάποτε να καταστεί δυνατό, με βάση τα εχέγγυα, τις εμπειρίες και τις πολιτιστικές μας δυνατότητες, να έχουμε ως Κύπρος τις δικές μας οπερετικές παραγωγές».

Η γενική διευθύντρια του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και πρόεδρος του Δ.Σ. του Ιδρύματος της Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου, κ. Ολυμπία Στυλιανού ανέφερε ότι η φετινή συμμετοχή της Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου αποτελεί μια πρόκληση για την ορχήστρα, η οποία θα προσπαθήσει να δώσει ό,τι καλύτερο μπορεί, συνεργαζόμενη με την Όπερα Futura της Ιταλίας και υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Francesco Pasqualetti. Πέρα από αυτό, δήλωσε ότι διαγράφεται μια προοπτική συνέχισης και ενίσχυσης της συνεργασίας αυτής σε μελλοντικές παραγωγές του «Pafos Aphrodite Festival», το οποίο θα μπορεί να έχει περισσότερη συμμετοχή στην καλλιτεχνική διαμόρφωση των παραστάσεων που παρουσιάζει.

«Το Ελιξίριο του έρωτα» με μια ματιά

Ο συνθέτης: Ο Γκαετάνο Ντονιτσέτι γεννήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 1797 στο Μπέργκαμο της Λομβαρδίας και υπήρξε μαθητής του Τζοβάνι Σιμόνε Μάιρ, Γερμανού συνθέτη όπερας που δραστηριοποιήθηκε κυρίως στην Ιταλία. Το πρώτο του σκηνικό έργο, «Ο πυγμαλίωνας», γράφηκε σε ηλικία 18 ετών. Μέχρι τον θάνατό του, ο Ντονιτσέτι κληροδότησε στον δυτικό πολιτισμό περισσότερες από 70 όπερες. Παρότι έμεινε κυρίως γνωστός για τα λυρικά του έργα, ο Ντονιτσέτι συνέθεσε επίσης εκκλησιαστική μουσική, κουαρτέτα εγχόρδων και ορχηστρικά έργα. Πέθανε το 1848 στο Μπέργκαμο από παράλυση, προερχόμενη από σύφιλη.

Το έργο: Κωμικό μελόδραμα σε δύο πράξεις. Το «Ελιξίριο του έρωτα» γράφηκε σε συντομότατο χρονικό διάστημα δεκαπέντε – κατ’ άλλους τριάντα – ημερών. Το ποιητικό κείμενο είναι του Φελίτσε Ρομάνι, του διασημότερου Ιταλού συγγραφέα της εποχής και βασίζεται στο ποιητικό κείμενο του Εζέν Σκριμπ για την κωμική όπερα -opéra comique- του Φρανσουά Ωμπέρ «Το φίλτρο», που είχε παρουσιαστεί λίγους μήνες νωρίτερα στο Παρίσι. Ο Σκριμπ είχε δανειστεί την υπόθεση από το ομώνυμο θεατρικό έργο του ιταλού συγγραφέα Σίλβιο Μαλαπέρτα.

Πρεμιέρες: Το «Ελιξίριο του έρωτα» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Τεάτρο ντε λα Κανομπιάνα του Μιλάνου, στις 12 Μαΐου 1835. Το πρώτο ελληνικό θέατρο που υποδέχτηκε την όπερα ήταν το Σαν Τζάκομο της Κέρκυρας ήδη από το 1839. Αρχές του 1843 το έργο παρουσιάστηκε από περιοδεύοντα ιταλικό θίασο στην Αθήνα, ενώ στο ρεπερτόριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής μπήκε στις 27 Ιανουαρίου 1961 σε μουσική διεύθυνση Αντίοχου Ευαγγελάτου.

Σύνοψη: Ιταλία, 1836. Η πλοκή διαδραματίζεται σε ένα μικρό χωριό στην Ιταλία και αφορά τον έρωτα που αισθάνεται ο φτωχός χωρικός Νεμορίνο για την όμορφη, πλούσια και φιλάρεσκη Αντίνα η οποία φλερτάρει με τον λοχαγό Μπελκόρε. Ο Νεμορίνο πιστεύει ότι αν πιει ένα μαγικό ελιξίριο εκείνη θα τον αγαπήσει. Ο πλανόδιος γιατρός Ντουλκαμάρα εκμεταλλεύεται την αφέλεια του Νεμορίνο και του πουλά ένα μπουκάλι κρασί Μπορντώ ισχυριζόμενος ότι πρόκειται για ένα μαγικό ελιξίριο του έρωτα. Ο Νεμορίνο προκειμένου να βρει χρήματα για να αγοράσει το δήθεν ελιξίριο, κατατάσσεται στον στρατό. Όταν το μαθαίνει η Αντίνα πείθεται για τη δύναμη των αισθημάτων του, ομολογεί πως και εκείνη τον αγαπά και η ιστορία τους οδηγείται σε αίσιο τέλος.

Info Όπερα «Το ελιξίριο του έρωτα» στο «15ο Pafos Aphrodite Festival» σε τρεις παραστάσεις: Παρασκευή 6, Σάββατο 7 και Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου στο Μεσαιωνικό Κάστρο Πάφου. Όλες οι παραστάσεις αρχίζουν στις 10:00 μ.μ. Θα υπάρχει μετάφραση στην ελληνική και αγγλική γλώσσα μέσω υπερτίτλων.Πληροφορίες: 80008005 και www.pafc.com.cy

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Η Καθημερινή έκδοη Κύπρου την Κυριακή 4 Αυγούστου 2013